Als u met meetmiddelen of meetapparatuur werkt zal de term kalibreren u ongetwijfeld bekend voorkomen. Om betrouwbare resultaten te verkrijgen zal apparatuur eens in de zoveel tijd namelijk gekalibreerd moeten worden. Wij leggen u in dit artikel dan ook graag uit wat kalibreren is, waar het vandaan komt en hoe vaak u uw meetmiddel zou moeten kalibreren. 

Betekenis

Het is, bij het gebruik maken van meetmiddelen, natuurlijk erg belangrijk om er zeker van te zijn dat uw apparatuur goed werkt. Wanneer dit namelijk niet het geval is kan dit namelijk leiden tot hogere kosten, twijfels over hoeveelheden en voedselveiligheid. Bij kalibreren komen meerdere termen kijken, daarom leggen wij u deze graag (nog eens) uit. Wanneer u een apparaat of systeem kalibreert vergelijk u het product met een referentie of een berekend model om de eigenschappen vast te stellen. Wanneer u het apparaat of het systeem in overeenstemming brengt met de standaard heet dit justeren. Het relateren van een meetmethode aan een wettelijk erkende standaard wordt ijking genoemd. 

Oorsprong

De oorsprong van het woord kalibreren ligt in de wapenindustrie. Hier wordt de binnendiameter van de loop van een vuurwapen een kaliber genoemd. In de wapenindustrie wordt het geschut uiteraard ook gekalibreerd, zo worden afwijkingen voorkomen en kan met de te gebruiken munitie het doel worden getroffen. 

Kalibreren van meetmiddelen

Bij het kalibreren van meetmiddelen wordt de afwijking van het meetmiddel vastgesteld. Wanneer er sprake is van een wettelijk verplichte kalibratie spreekt men vaak van ijking. Het ijken van meetmiddelen mag in Nederland alleen worden uitgevoerd door instellingen die daarvoor door de overheid zijn aangewezen. Kalibraties die alleen mogen worden uitgevoerd door deze instellingen zijn bijvoorbeeld voor meetmiddelen als snelheidscontroleapparatuur, meetapparatuur voor milieu uitstoot.

Frequentie

Hoe vaak u een meetmiddel moet laten kalibreren verschilt per meetmiddel. Dit heeft onder andere te maken met waar het middel voor gebruikt wordt, hoe vaak het meetmiddel gebruikt word en hoe nauwkeurig het meetmiddel dient te zijn. Vaak wordt een meetmiddel jaarlijks gekalibreerd, maar afhankelijk van bovenstaande factoren kan dit dus vaker of minder vaak zijn. Mocht er op het meetmiddel in kwestie door de fabrikant geen kalibratiefrequentie worden gegeven dan zou deze middels bovenstaande factoren en de OPPERET-methode kunnen worden vastgesteld.